Zioła, po które warto sięgnąć jesienią

Już w medycynie ludowej nasze babki używały ziół. Dzisiaj stosujemy je najczęściej w formie rozgrzewających naparów w deszczowe, jesienne dni. Wierzymy, że mogą pomóc nam w walce z przeziębieniem i grypą oraz że wzmacniają nasz układ immunologiczny i stymulują organizm do obrony przed infekcjami.

Czym jest układ odpornościowy i jak działa? Po jakie zioła najczęściej sięgamy jesienią? Sprawdź!

Układ odpornościowy – jak działa?

Układ immunologiczny odpowiada za rozpoznawanie oraz unieszkodliwianie patogenów. Charakteryzuje się mnogością procesów molekularnych i procesów komórkowych, co nazywamy odpowiedzią immunologiczną. Jeżeli nasz układ odpornościowy nieodpowiednio szybko reaguje na obecność patogenów, oznacza to, że jest osłabiony. Osoby z osłabionym układem odpornościowym są znacznie bardziej narażone na przeziębienia i inne infekcje. Silny układ odpornościowy działa natomiast efektywnie i wydajnie.

Zioła wzmacniające odporność organizmu?

Wiele osób jesienią chce wzmocnić swój organizm i uchronić się przed wnikaniem patogenów. Pamiętajmy, że odporność organizmu buduje się latami. Prowadzenie zdrowego stylu życia może sprawić, że infekcje będą nas dopadały rzadziej.

Na zdrowy styl życia składa się m.in.:

• prawidłowo zbilansowana dieta, bogata we wszystkie potrzebne witaminy i minerały,
• nawadnianie organizmu,
• sen,
• aktywność fizyczna.

Z roślin stosowanych w celu wzmocnienia odporności, nasze babki i prababki najbardziej ceniły takie zioła jak np. jeżówka purpurowa oraz czosnek. Na przeziębienie stosowane były natomiast napary z lipy, malin, rumianku i czarnego bzu.

Jeżeli jednak dopadło nas mocne przeziębienie lub grypa, nie liczmy tylko na potencjalne właściwości przeciwbakteryjne i wirusowe ziół, w które wierzyli nasi przodkowie, ale udajmy się do lekarza pierwszego kontaktu!

Zbiór roślin jesienią – co warto wiedzieć?

Jesienią, w bezdeszczowe dni, spacerujemy po łąkach i udajemy się do leśnych zagajników. W tym czasie wiele roślin wydaje plon lub kończy okres wegetatywny. Chętnie zbieramy wtedy zioła, które mają nie tylko walory ozdobne, ale w medycynie ludowej uznawane były za prozdrowotne. Często sięgamy po miętę pieprzową, koper włoski, malinę czy pokrzywę. Popularny jest również rokitnik zwyczajny, arcydzięgiel litwor, chrzan pospolity i wiele innych.

Zbierając zioła, warto pamiętać, aby nie zrywać ich z miejsc zanieczyszczonych. Zanim rozpoczniemy zbiór ziół, trzeba zwrócić uwagę też na fakt, że niektóre z nich są objęte ochroną. Ponadto należy zadbać o to, aby podczas wyjmowania rośliny z jej środowiska naturalnego, nie uszkodzić jej korzeni. Nie zbierajmy wszystkich ziół z jednego miejsca i unikajmy zbiorów w deszczowy dzień.

Zbiór ziół nie zawsze jest bezpieczny, z uwagi na potencjalne pomyłki. Jeżeli chcemy więc stosować zioła i mieszanki ziołowe, bezpieczniej będzie odwiedzić Sklep Zielarski Online lub punkt stacjonarny.

Zioła na jesień, które stosowane były w medycynie ludowej

Jakie zioła były powszechnie stosowane w medycynie ludowej jesienią i w okresach zwiększonej zachorowalności?

• Rumianek, kwiat lipy – zioła te były stosowane przez nasze babki w przypadku nieżytu nosa i chorób układu oddechowego. Tradycyjnie przypisywano im działanie napotne i łagodzące stany zapalne.
• Tymianek pospolity, porost islandzki – mogą zawierać naturalne śluzy o działaniu osłaniającym. Stosowano je na kaszel mokry lub suchy oraz osłaniająco w przypadku bólu gardła.
• Szałwia – z uwagi na potencjalne działanie dezynfekujące, chętnie stosowano ją po to, aby zniwelować stany zapalne m.in. w obrębie gardła.
• Mniszek lekarski – w medycynie ludowej stosowano go w przypadku chorób wirusowych. W zielarstwie wykorzystywane są zarówno kwiaty, liście, jak i korzeń mniszka.
• Kolendra – kolendra zawiera sporo olejków eterycznych, kwasów fenolowych i steroli. Zioła te wykorzystywano nie tylko jako przyprawę, ale też w celu wzmocnienia układu odpornościowego.
• Traganek błoniasty – wierzono, że traganek może pomóc zniwelować objawy przeziębienia i grypy. Używano go w celu odbudowy osłabionego chorobą układu odpornościowego.
• Owoce czarnego bzu – owoce bzu czarnego często uważano za naturalny sposób na walkę z wirusami. Obecnie czarny bez chętnie pity jest także w formie soku czy syropu. Wierzymy, że może ustrzec nas przed przeziębieniem, grypą czy innymi infekcjami.
• Liście maliny – mogą wykazywać silne działanie napotne. Przypisywano im również właściwości przeciwzapalne i przeciwbakteryjne.
• Koper włoski – może pobudzać ruch nabłonka rzęskowego i ułatwić wykrztuszanie wydzieliny zalegającej w układzie oddechowym.
• Stokrotka zwyczajna – stosowano ją w lekkich przeziębieniach. Główną frakcją czynną w wyciągu z kwiatów są flawonoidy.
• Gwiazdnica pospolita – wierzono, że zwalcza kaszel i chrypkę.
• Mydlnica lekarska – mydlnicy lekarskiej używano jako środka pobudzającego kaszel oraz zwiększającego produkcję śluzu.
• Arcydzięgiel litwor – arcydzięgla litworu używano jako zioła podnoszącego odporność. Wierzono, że działa też pozytywnie na układ nerwowy i niweluje dolegliwości układu pokarmowego, a odpowiednio przygotowany służył także jako środek przeciwbólowy i odkażający.
• Rdest wężownik – rdestu wężownika używano jako remedium na obrzęki i krwotoki. Ponadto przypisywano mu właściwości ściągające, przeciwdrobnoustrojowe i przeciwzapalne.
• Nawłoć pospolita – w medycynie ludowej znana pod nazwą złotnik, złota rózga czy głowienka czerwona. Uważano, że ma działanie przeciwzapalne, antyoksydacyjne i moczopędne, a także bakteriobójcze, ściągające i antygrzybicze.
• Uczep trójlistkowy – sądzono, że uczep ma działanie moczopędne, napotne i odtruwające. Był stosowany wewnętrznie oraz zewnętrznie.
• Lubczyk – lubczyku ogrodowego używa się jako przyprawy do różnych dań, w tym wygrzewającego rosołu. W medycynie naturalnej korzeń lubczyku stosowano w celach wykrztuśnych i moczopędnych.
• Pierwiosnek lekarski – pierwiosnka lekarskiego uznawano za roślinę przeciwzapalną, wykrztuśną, moczopędną, bakteriobójczą i łagodzącą objawy kaszlu mokrego i suchego.
• Liść prawoślazu lekarskiego – używano go w celu łagodzenia problemów w obrębie górnych dróg oddechowych.
• Dzika róża – owoce dzikiej róży obecnie najczęściej stosowane są do sporządzania odwarów, dżemów czy nalewek. W medycynie ludowej owoce dzikiej róży zbierano po to, aby wzmocnić układ odpornościowy. Owoce te uważano za skarbnicę dobroczynnych składników. (Jeżeli sami zbieramy dziką różę, warto poczekać do pierwszych przymrozków lub przemrozić owoce przed przygotowaniem w zamrażarce, aby pozbyć się intensywnego smaku goryczy).

Chociaż medycyna naturalna zna wiele sposobów na radzenie sobie z dolegliwościami spowodowanymi jesiennym przeziębieniem, w przypadku poważnych problemów zdrowotnych, zawsze należy najpierw zasięgnąć porady lekarza. Nigdy nie podejmujmy leczenia na własną rękę!

Podsumowanie

W medycynie ludowej zioła stosowano w leczeniu różnych dolegliwości, również infekcji, które pojawiają się najczęściej w okresie jesienno-zimowym. Wierzono, że niektóre rośliny i ich owoce m.in. łagodzą stan zapalny, są pomocne w dolegliwościach żołądkowych i mają właściwości o działaniu przeciwzapalnym, o działaniu wykrztuśnym i o działaniu immunostymulującym.

Obecnie medycyna zapewnia szeroką gamę leków o udowodnionym działaniu leczniczym. Mimo to wiele osób codziennie sięga po różnego rodzaju zioła czy suplementy. Zioła mogą być uzupełnieniem diety w witaminy i składniki mineralne, ale ich zadaniem nie jest leczenie. Podstawą zachowania zdrowia jest prawidłowo zbilansowana dieta, aktywność fizyczna i regularne badania.

Jeżeli odczuwasz jakiekolwiek dolegliwości zdrowotne, udaj się do specjalisty! Powyższe informacje nie zastąpią kontaktu z lekarzem!